Μαύρες μέρες για το Bitcoin

Οι μαύρες ημέρες που περνά το bitcoin, το ηλεκτρονικό νόμισμα που υπόσχεται να αλλάξει τη νομισματική πολιτική και να απελευθερώσει την παγκόσμια οικονομία από τους τραπεζίτες, δεν σημαίνουν και το τέλος του κρυπτονομίσματος. Θα συνεχίσει να υπάρχει και θα συνεχίσει να έχει σημαντικά οφέλη για τους χρήστες του, παρόλο που πολλοί αναλυτές σχολιάζουν πως δύσκολα μπορεί να ανακάμψει η αξία του, αν παραμείνει κάτω από τα 400 δολάρια ανά bitcoin.

Η εμφάνιση οργανωμένου ανταλλακτηρίου στη Κύπρο έχει ταράξει τα νερά, ιδίως μετά το κούρεμα και την επιβολή περιορισμών στην διακίνηση κεφαλαίων. Η εικόνα που έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο χρόνο στην Κύπρο, και η γενικότερη έλλειψη εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα αποτελούν το σημαντικότερο χαρτί του εικονικού νομίσματος στην Κύπρο. Σημαντικό μέρος της στρατηγικής της συγκεκριμένης εταιρείας, της Neo, είναι μάλιστα η αδυναμία της Τράπεζας Κύπρου και των άλλων τραπεζών να αντιδράσουν στον ανταγωνισμό, τόσο εξ αιτίας της κατάστασης στην οποία βρίσκονται, όσο και εξ αιτίας του αισθήματος που επικρατεί γι αυτές. Πάντως η Neo, όλα δείχνουν, είναι μια σοβαρή εταιρεία με προσεκτική διοίκηση.

Το Bitcoin όμως δεν είναι χωρίς ερωτηματικά.

Η προσφορά μιας τόσο δυναμικής εναλλακτικής επιλογής απέναντι στις τράπεζες -και απέναντι στο Ευρώ- δεν μπορεί να περνά απαρατήρητη, γι αυτό και είναι μάλλον περίεργο πως στο σύνολό τους, τα Μέσα μαζικής Επικοινωνίας αποφεύγουν να καλύψουν ειδήσεις που αφορούν στο Bitcoin.

Ως οικονομικό μέσο χωρίς εποπτεία, χωρίς ρυθμιστές και χωρίς νομισματική πολιτική, αποτελεί το αποκορύφωμα μιας «υπόσχεσης» που δόθηκε από την δεκαετία του 1990, όταν άρχισε να γίνεται κατανοητή από το ευρύ κοινό η προοπτική του διαδικτύου και της τεχνολογίας της πληροφορίας.

Την ίδια ώρα, όμως, αυτές οι παράμετροι αποτελούν και την αδυναμία του νομίσματος. Καταρχάς, το Bitcoin  δεν είναι απόλυτα κατανοητό, σχεδόν από κανένα. Η τεχνολογία που το διέπει, η οποία αποτελεί και την απόλυτη, απαραβίαστη «ρύθμιση» του κρυπτονομίσματος, μπορεί να αναλυθεί πλήρως μόνο από λίγους –  όχι μόνο τα μαθηματικά που το διέπουν αλλά και η κρυπτογραφική τεχνολογία του mining απαιτούν εξειδικευμένη γνώση.

Όσοι δεν το κατανοούν πλήρως, θα πρέπει να το αποφύγουν. Αυτό είναι το μάθημα των αξιογράφων. Όσοι το κατανοούν πλήρως, έχουν να κερδίσουν: Χαμηλότερα τέλη, αποφυγή των μισητών τραπεζιτών, και θεωρητικά (όχι όμως πρακτικά) άμεσες πληρωμές.

Την ίδια στιγμή, καλό θα ήταν να διερωτηθεί κανείς πόσο διαφορετικό είναι το bitcoin από τα παραδοσιακά νομίσματα. Αν, για παράδειγμα, δεν υπάρχουν τέλη στις πληρωμές με κάρτες, την ίδια στιγμή υπάρχει προμήθεια του ανταλλακτηρίου στην μετατροπή, από «χρήματα» σε bitcoin.

Ακόμα πιο ανησυχητική είναι και η σύγκριση με τα πρόσφατα γεγονότα στις τράπεζες. Ενώ το bitcoin  δεν έχει Κεντρικές Τράπεζες για να του επιβάλουν περιορισμούς στην διακίνηση, την ίδια στιγμή οι πελάτες του δημοφιλέστερου ανταλλακτηρίου, του Mt Gox, υπόκεινται σε απόλυτο περιορισμό διακίνησης των χρημάτων τους: Δεν μπορούν -και μάλλον δεν θα μπορέσουν ποτέ- να τα χρησιμοποιήσουν.  Ακόμα χειρότερα, όσοι είχαν αγοράσει Bitcoin στα τέλη του 2013 και τα κράτησαν, έχουν υποστεί «κούρεμα» τουλάχιστον κατά 65%. Αν τα είχαν στο Mt. Gox, το κούρεμα τους είναι 100%.

Αν δεν υπάρχει Κεντρική να επιβάλει κούρεμα και περιορισμούς, δεν υπάρχει ούτε Κεντρική για να προστατέψει τα πρώτα 100.000 ευρώ ή bitcoin.

Το σημείο που θα πρέπει να προσέξουν περισσότερο από κάθε άλλο οι χρήστες, όμως, είναι η τεχνολογία. Στο Mt. Gox και στο Silk Road 2,  εκτός από «κούρεμα» και «περιορισμούς» που επιβλήθηκαν εκ των πραγμάτων, το βασικό συμπέρασμα διέφερε από το Silk Road και όπου υπήρχε καθαρή παρανομία. Στο Mt. Gox το πρόβλημα ήταν τεχνολογικό, στον κώδικα, και όπως άρχισε να διαφαίνεται, δεν ήταν καν κάτι το καινούριο, αλλά οι κλοπές γίνονταν για περίπου δύο χρόνια πριν το πάρουν χαμπάρι.

Το βασικό ερώτημα, ιδίως για όσους δεν κατανοούν πλήρως την τεχνολογία, είναι πόσο ασφαλισμένα είναι τα χρήματα, τόσο από τους ίδιους τους πάροχους υπηρεσιών που δεν υπόκεινται σε εποπτεία, όσο και από κλοπές, με δεδομένο πως το δημοφιλέστερο ανταλλακτήριο στον κόσμο φαίνεται πως την έπαθε από hacking χωρίς να το καταλάβει. Το γεγονός μάλιστα πως χρήματα χάθηκαν και από «πορτοφόλια» που δεν βρίσκονταν στον κυβερνοχώρο, αλλά ήταν offline, δείχνει πόσο οι πιο διαδεδομένες υποθέσεις για θέματα ασφάλειας ήταν λανθασμένες και μάλλον αφελείς.

Από την άλλη, υπάρχει ένα θετικό σημείο στις μαύρες ώρες του Bitcoin. Αναλυτές σχολιάζουν πως, μέχρι σήμερα το Bitcoin είχε κοστολογηθεί από τις αγορές σε μια αξία που περιελάμβανε την υπόθεση πως το νόμισμα δεν έχει καθόλου προβλήματα. Πλέον, η πτώση στις ισοτιμίες του Bitcoin οφείλεται, εκτός από την αβεβαιότητα, και στην τιμολόγηση των πιο πάνω προβλημάτων.

Με αυτό το δεδομένο, αλλά και με δεδομένο πως η τελική προσφορά bitcoins είναι δεδομένη από τους κώδικες που διέπουν το νόμισμα, η τελική τιμή μπορεί να είναι μεν πιο χαμηλή πλέον, αλλά να καταστεί και πιο σταθερή.

Σε κάθε περίπτωση, τα κρυπτονομίσματα δεν θα εξαφανιστούν. Τα πλεονεκτήματα τους δεν θα εξαλειφθούν έστω κι αν χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό για παράνομες αγορές όπως στο Silk Road. Πάνω από όλα, όσο μεγαλώνουν θα ασκούν όλο και μεγαλύτερη πίεση στις τράπεζες να μειώσουν τα κρυμμένα τέλη και χρεώσεις, και να αντιμετωπίσουν τα παράλογα ύψη των δαπανών τους. Οι χρήστες του νομίσματος μπαίνουν σε ένα νέο κόσμο και μάλλον έχουν μια πρώτη εικόνα ενός μέλλοντος που ακόμα αργεί για τους πιο πολλούς. Την ίδια στιγμή, όμως, θα πρέπει η κάθε κίνηση να γίνεται με προσοχή.